مین چند روز گذشته، در گروه‌های تلگرامی و سایت‌های خبری که خوش‌بینی مطلقی به تلویزیون دارند، خبر زدند که: «ترانه سپیده -ایران، ای سرای امید- دقایقی پیش همراه با تصاویری از نمادهای پرچم، کوه دماوند، انتخابات و فعالیت‌های هسته‌ای کشور و… با صدای محمدرضا شجریان با آهنگسازی و نوازندگی مرحوم استاد محمدرضا لطفی و با سروده‌ای از شاعر غزلسرای معاصر، هوشنگ ابتهاج از شبکه سوم سیما پخش شد.» اگر کاشفان فروتن صدای شجریان در تلویزیون (با فرض اینکه تشخیص صدا برایشان نشدنی بوده و تفاوت کیفیت دو اجرا و صدابرداری را متوجه نمی‌شدند)، کلیپ را تا انتها تحمل می‌کردند، نام «محمد معتمدی» را می‌دیدند که به عنوان خواننده درج شده است! اما همین اشتباه لُپی سایت‌ها و کانال‌های خبری، بهانه خوبی است تا در آستانه دهه فجر، نسخه‌های دیگر این اثر جاودانه را با هم ببینیم و بشنویم.
«سپیده» که در اذهان عمومی به «ایران، ای سرای امید» مشهور شده، یکی از تصنیف‌های بی‌نظیر و پر حس و حال میهنیِ گروه مشهور چاووش است. گروهی که در روزهای ابتدایی پیروزی انقلاب بار موسیقایی ایران را به دوش می‌کشید و آثار درخشان بسیاری برای تاریخ ما ساخت. جوانان هنرمندی که آن روزها، این قطعه را در کنسرت‌های متعدد در شهرهای مختلف اجرا می‌کردند و حس و حال شیرین آزادی را فریاد می‌زدند.
نسخه اصلی و ابتدایی این اثر در همان سال ۵۷ ساخته و با صدای استاد «محمدرضا شجریان» از رادیو پخش شد. صدایی که هنوز هم از پس این همه سال، آدم را جادو می‌کند و انرژی می‌بخشد. چند سال بعد در کنسرت‌های گروه چاووش، استاد «شهرام ناظری» جوان همراه شد و این قطعه را با سبک خودش و اندکی تغییر در اجرا خواند و پس از بازگشت استاد «محمدرضا لطفی» به ایران، محمد معتمدی در کنسرتی این اثر جاودانه را به تقلید از شجریان اجرا کرد. اینجا شما هر سه اجرای این اثر را می‌بینید و می‌شنوید و همه‌شان ارزش بارها شنیدن را دارند. مقایسه با خودتان!
سازندگان ایران ای سرای امید چه کسانی هستند؟
- خواننده: محمدرضا شجریان / شهرام ناظری / محمد معتمدی
- آهنگساز: محمدرضا لطفی
- شعر: هوشنگ ابتهاج
به درد چه وقت‌هایی می‌خورد؟
وقتی… ایرانی‌ام
وقتی… وطندوستم
متن تصنیف:
ایران ای سرای امید، بر بامت سپیده دمید / بنگر کزین ره پر خون، خورشیدی خجسته رسید
اگر چه دل‌ها پر خون است، شکوه شادی افزون است / سپیده ما گلگون است، که دست دشمن در خون است
ای ایران! غمت مرساد! جاویدان شکوه تو باد!
راه ما، راه حق، راه به‌روزی است / اتحاد اتحاد رمز پیروزی است
صلح و آزادی جاودانه در همه جهان، خوش باد! / یادگار خون عاشقان؛ ای بهار!
ای بهار ِتازه جاودان، در این چمن شکفته باش!
